Jeneratör

Jeneratör ; herhangi bir enerji türünü elektrik enerjisine çeviren makinalardır. Günümüzde jeneratör denilince akla ilk gelen ise mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren makinalardır. Bu jeneratörler rüzgar yada hidroelektrik enerjileri ile çalışabildiği gibi gündelik hayatta kullandığımız jeneratörlerde dizel, benzin ya da doğalgaz yakıtları kullanılır. Endüstriyel alanlarda en fazla tercih edilen jeneratör tipi ise dizel yakıtlı jeneratörlerdir.

Alternatör üç parçadan oluşur

1. Hareketin iletildiği eksen etrafında döndürülen rotor kısmı
2. Rotorun içinde döndüğü,elektrik bağlantılarının yapıldığı sabit kısım olan stator
3. Voltajı sabitleyen elektronik voltaj regülatörü

Jeneratörler, en küçük tesisten en büyüklerine kadar değişik büyüklük ve kapasitelerde imal edilir. Alternatif yani dalgalı akım üretenlerine alternatör, doğru akım üretenlere de, doğru akım jeneratörleri veya dinamo denir. Sonuçta elde edilen ister AC (alternatif akım) olsun ister DC (doğru akım) olsun elektrik enerjisinin kaynağı aynıdır. Sadece makinanın taslağı değişiktir.

Bir jeneratörü çalıştırmak için gerekli mekanik enerji, su türbini, buhar türbini, içten yanmalı motor veya gaz türbini gibi ilk hareketi veren aletlerle sağlanır. Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren iki tip ana makine vardır: Alternatif akım AC jeneratörleri ve doğru akım DC jeneratörleri. Elektrik enerjisinin çoğu günümüzde AC jeneratörleri ile üretilir ve bu aletlere Alternatör adı verilir. AC, İngilizce Alternatif Current (Alternatif Akım) kelimelerinin baş harfleri; DC ise Dieckt Current (Doğru Akım) kelimelerinin baş harfleri alınarak kullanılmaktadır.

Kontrol Paneli jeneratörün çalışması, ayarların yapılması ve takibi için gerekli olan, gösterge ve diğer elektriksel donanımların bulunduğu kısımdır.

Çalışma prensibi: Elektrik jeneratörlerinin çoğunun çalışma teorisi Faraday kanununa dayanır. Bir tel bobini çevreleyen manyetik akım çizgi sayısı değiştirildiğinde, bobinde manyetik akıya göre değişen sarım sayısıyla orantılı bir elektromotor kuvveti hasıl olur. Jeneratörün bir parçası diğerine göre mekanik olarak hareket ettirildiğinde jeneratör sargılarında voltaj indüklenir, böylece armatür sargıları adı verilen bobin çevresinde manyetik akı meydana gelir. Manyetik akı sürekli mıknatısın, DC alan sargısından veya AC kaynağından elde edilebilir.

Yapısı: Uygulamada, kalıcı manyetik alanlar sadece küçük jeneratörlerde kullanılır. İndüksiyon jeneratörleri hariç, büyük jeneratörler DC alan sargılarıyla teçhiz edilmiştir. Alan sargıları çoğu DC jeneratörlerinin statorüne, AC jeneratörlerinde alan sargıları normal olarak rotoruna sarılmıştır.

Jeneratör alırken aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir;

1. Jeneratör alırken, konusunda uzman, referansları ve servis hizmetleri bakımından güçlü jeneratör üreticisi firmalar tercih edilmelidir.
2. Jeneratör firması seçiminde, jeneratör test laboratuvarı olan üretici firmalar tercih edilmelidir. Satın alınan jeneratörün imalat sonrası boş yükte çalıştırılarak test edilmeleri, jeneratörün sorunsuz olduğunu göstermez. Jeneratörler ancak tam yükte çalıştırıldıklarında verimlilikleri doğru olarak tespit edilebilir.
3. Jeneratör almadan önce mutlaka uzman bir ekip tarafından güç keşfi yapılmalıdır. En sık yapılan yanlış, jeneratörün kullanılacağı mekandaki cihazların üzerindeki etiketlerine göre güç tespiti yapılmasıdır. Böylece demeraj (kalkınma) akımları gözardı edilmekte ve yanlış jeneratör seçimi yapılmaktadır.
4. Özellikle profesyonel amaçlı satın alınacak jeneratörler için çevresel etkenler (ortam koşulları, irtifa vs..) göz önüne alınarak jeneratör seçimi yapılmalıdır. Bu hizmetleride ancak konusunda uzman şirketler verebilmektedir.
5. Jeneratörler arasında sadece fiyat kıyaslaması yapmak yanlıştır. Unutulmamalıdırki jeneratörler çoğunlukla acil enerji ihtiyacını karşılamak ve uzun yıllar performanslı bir şekilde çalışmaları beklentisi ile alınırlar. Bu yüzden kaliteli malzemeler kullanılarak imal edilmiş jeneratörleri almak ve ucuz ürünleri tercih etmemek, uzun vadede daha karlı olacaktır.
6. Jeneratörler, motor, alternatör markası ve menşei belirtilmiş satış sözleşmesi ile satın alınmalıdır.
7. Jeneratör alımında periyodik bakımlar ile ilgili bilgi istenmelidir. 8. Satın alıncak jeneratörün (özellikle motor için) yedek parçaları kolay bulunabilir olmalıdır.
9. Ses izolasyon kabini ya da römork ile satın alınacak jeneratörlerde, bu kısımları da kendisi üreten şirketler tercih edilmelidir. Ses izolasyon kabinleri basit bir ürün gibi görünsede, hava sirkülasyonu, kolay taşıma, ses yalıtım kalitesi, IP koruma sınıfı, yakıt tankı bölmesi, boya gibi üretim bölümleri bakımından ileri teknoloji ve uzmanlık gerektirir.

Jeneratör Gücünün Tespiti

Jeneratör setinin gücünün belirlenmesi bir uzmanlık işidir ve birçok faktöre bağlıdır. Jeneratörün çalıştırılacağı yüklerinizin özelliklerine ve ortam şartlarının durumuna göre, dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. Bu konuda Remaş A.Ş.’ ye başvurarak yardım alabilirsiniz.

Jeneratör Setinin Yer Seçimi ve Kurulumunda Dikkat Edilecek Hususlar !

Jeneratör setinin uzun yıllar sorunsuz hizmet verebilmesi için yer seçimi ve kurulumun doğru yapılması gereklidir. - Yer Seçimi: Öncelikle jeneratörü nereye yerleştirmek istediğinize karar vermelisiniz. Kapalı bir ortama yerleştirilecekse özellikle taze hava girişi, havalandırma ve egzoz çıkışına dikkat edilmelidir.

* Zemin : Düz, su birikmeyecek şekilde olmalıdır. Bir platform yapılarak güvenli bir yükseklik oluşturulabilir. Havalandırma: Alternatörden, motordan ve radyatördeki motor soğutma suyundan yayılan ısıyı motor ile radyatör arasına monteli itici bir fan vasıtasıyla sistemden uzaklaştırmak için yeterli havalandırmaya sahip bir odaya veya alana yerleştirilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda taze hava girişi sağlanmalıdır.

* Yakıt Sistemi: Yakıtın sürekli ve temiz olarak sağlanması gereklidir.

* Egzoz Sistemi: Motor egzozundan çıkan sesin azaltılması ve zehirli gazın güvenli bir şekilde atmosfere atılması sağlanmalıdır.

* Elektrik Sistemi: Tüm elektrik bağlantıları verilen şemalara ve genel kurallara uygun olarak yapılmalıdır.

Stand by / Prime / Continuous Güçler

Bu kavramlar jeneratörün hangi kategoride çalışacağını da tanımlar;
- Stand by Güç: Değişken yük altında sınırlı sürede çalışma gücüdür. Ortalama olarak günde toplam 1 saat çalışabilir. Şebeke enerjisi kesintilerinde yedek güç olarak kullanılır. Aşırı yüklenemez.
- Prime Güç: Değişken yük altında sürekli çalışma gücüdür. 12 saatte 1 saat %10 aşırı yüklenebilir.
- Continuous Güç: Sabit yük altında sürekli çalışma gücüdür.

Jeneratör Setinin Bakım ve Kontrolleri

Jeneratör setinizle birlikte gönderilen Bakım ve Kullanım Kitaplarında yer alan takvimlere uymalısınız. Bununla birlikte bir takım faktörler bakım ve kontrol sıklığını artırmanıza neden olabilir. Çalışma sıklığı ve süresi, yük durumu, yağ-yakıt kalitesi, ortam sıcaklığı, kirli-tozlu ortam, vs. Bakım, kontrol ve aşınan malzemenin (motor yağı, filtreler, V kayış, antifriz, enjektör, vs) zamanında değişiminden kullanıcı sorumludur. Her 2-3 ayda bir genel kontrollerin, ayar ve testlerin yapılmasını tavsiye ediyoruz. Çalışma saati dolmasa dahi 6 ayda bir kez genel bakım ve motor yağı-filtre değişimi yapılmalıdır. Ayrıca haftada bir kez jeneratör setinizi 10-15 dk. Kadar çalıştırmalısınız. Jeneratör setinizle ilgili bakım ve kontrollerin güvenli, doğru ve ekonomik şekilde yapılması için REMAŞ A.Ş. Ye başvurunuz.

Garanti Kapsamı

Ürünlerimiz kullanım hataları hariç, parça ve imalat hatalarına karşı 2 yıl veya 1000 saat garanti kapsamındadır. Garanti süresi ve kapsam detayları için ürününüzle birlikte gelen dokümanları inceleyiniz veya alım yaptığınız firmamıza danışınız.

Yedek Parça

Jeneratörünüz için tüm sarf malzemeleri ve yedek parçalarını firmamızdan temin edebilirsiniz. Orijinal parça kullanılmadığı ve periyodik bakımları zamanında yapılmadığı takdirde jeneratörünüz garanti kapsamı dışında kalacaktır.

Jeneratörün Aşırı Yüklenmesi

Jeneratör setinin etiketinde çalıştırılabileceği güç (Standby, Prime) belirtilmiştir. Bu çalışma koşullarının üzerinde kullanmak şu problemlere neden olacaktır:
- Motorun aşırı ısınması,
- Motordaki aşınmaların artması,
- Alternatör sargılarının aşırı ısınması,
- Yağlama yağının incelmesi ve yağ basıncının düşmesi,
- Motor ömrünün kısalması.

Jeneratörü Düşük Yükte Çalıştırma

Jeneratör setinin etiket değerlerinde belirtilen kapasitenin üzerinde kullanılması kadar düşük yüklerde kullanılması da sakıncalıdır. Bu şekilde kullanım motor ömrünü kısaltacağı gibi ciddi hasarların oluşmasına da neden olacaktır. Özellikle büyük güçteki jeneratör setlerinin kullanımında bu duruma daha çok dikkat edilmelidir.

Jeneratör Setinin Gürültüsü

Tüm jeneratör setleri egzoz, motor gövdesi, fanlardan kaynaklı ses üretirler. Jeneratörün kurulumunun yapılacağı yeri sesten en az rahatsız olacak şekilde seçmek ve yerine göre tedbirler almak gereklidir. Ses izolasyon kabinlerimiz maksimum ses kontrolünü sağlayacak şekilde dizayn edilmiştir.

Yakıt Tankı ile Çalışma Süresi

Jeneratörlerin yakıt sarfiyatı, yük durumuna bağlı olarak değişir. Yakıt tanklarını jeneratör seti tam yükte en az 8 saat çalışacak şekilde dizayn edilmektedir. Yük azaldıkça bu süre uzayacaktır.